Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2011

L7

Αν διαβάζατε από παλιά (εκτός από Μικρό Ήρωα και Μάχη) άρθρα συμβούλων Logistics στα περιοδικά που κατά καιρούς υπήρχαν και ασχολούνταν με το θέμα, είναι σίγουρο ότι πολλές φορές θα πέφτατε πάνω σε δεκάλογους, δωδεκάλογους, εικοσάλογους κ.ο.κ. για το πώς σχεδιάζεται μία αποθήκη, πώς επιλέγουμε 3PL συνεργάτη και όλα τα «πώς» και τα «γιατί» που σκοτίζουν το μυαλό του αδαούς – πλην όμως τίμιου – πρακτικού logistician. Αν πάλι τα συγκεκριμένα άρθρα τα προσπερνούσατε, μπορείτε να μην έχετε ιδιαίτερες ενοχές. Γνωρίζω από πρώτο χέρι ότι στη συντριπτική πλειονότητά τους αυτά τα κείμενα ήταν ξαναζεσταμένο φαγητό που απλά κάλυπτε την ανάγκη των περιοδικών να γεμίζουν τις σελίδες τους με ύλη και την ανάγκη των συγγραφέων / διασκευαστών να βάζουν τη φάτσα τους σε δημόσια θέα. Άλλωστε εγώ προσωπικά έχω πολλές φορές κάνει πλάκα για αυτά τα άρθρα (και την έχω γράψει κιόλας). Αλλά, φίλοι μου, έχει ο καιρός γυρίσματα...
Του προηγουμένου σχολίου ειπωθέντος, σας πληροφορώ ότι ήρθε η ώρα να γράψω και εγώ – παραδοσιάρχης ων – έναν logistics n-λογο. Δεκάλογο δεν το συζητώ – έχει φορεθεί πολύ. Οι δωδεκάλογοι μου φέρνουν στο μυαλό τον Κωστή Παλαμά. Για εικοσάλογο ούτε λόγος – θέλει πολύ γράψιμο κι έχουμε και δουλειές να κάνουμε. Θα διαλέξω λοιπόν το μαγικό αριθμό «επτά».
Δεν γνωρίζω αν ο Επτάλογός μου θα έχει το ίδιο «σουξέ» με τα Επτά Θαύματα του κόσμου, τις επτά μέρες της εβδομάδας, τις Επτά Ημέρες της Δημιουργίας, τους Επτά Βασιλείς των ορφικών, τους επτά λόφους της αρχαίας Ρώμης, τις Επτά αρετές, τους Επτά πλανήτες των αρχαίων αστρονόμων, τις επτά νότες της μουσικής, τους Επτά ουρανούς των μουσουλμάνων, τις «επτά θάλασσες», τις Επτά Σάκρας, τις Επτά Πλειάδες, κ.λ.π. κ.λ.π. και σίγουρα ελπίζω ότι δεν θα έχει σχέση με τους Επτά επί Θήβας, τις Επτά Τελευταίες Λέξεις του Χριστού πάνω στον σταυρό, τα Windows 7, την ταινία «Κι οι Επτά ήσαν υπέροχοι», τις «επτά πληγές του φαραώ» (που ήταν δέκα), τα «επτά κακά της μοίρας μας» κ.λ.π. κ.λπ. Τώρα που το σκέφτομαι όμως ο Επτάλογός μου θα μπορούσε και να λέγεται οι “Επτά Θανάσιμες Αμαρτίες του Logistics Manager”. Διαλέγω όμως αυθαίρετα το “L7” γιατί είναι πιο σύντομο, πιασάρικο και μοδέρνο.

Exegesis
Αν το καλοσκεφτείτε, όποιο ολοκληρωμένο λογικό οικοδόμημα και να προσπαθήσετε να δομήσετε, για κάποιο αξιοπερίεργο λόγο θα έχει παράμετρο το επτά. Δράττομαι λοιπόν της ευκαιρίας για να δημιουργήσω μια Ι.Χ. – private label παραθρησκεία για τους μύστες των Logistics με ιερό κείμενο τον Επτάλογο (πλήρη με περίεργους τίτλους των Επτά Λημμάτων της Σοφίας των Logistics). Ιδού λοιπόν το πόνημά μου:
1. Η Αρχή
Θανάσιμο σφάλμα για οποιονδήποτε ακουμπήσει τον κόσμο των Logistics είναι να μην γνωρίζει εξ αρχής τι γυρεύει απ’ αυτόν. Είτε είναι επιχειρηματίας που θέλει να κάνει κάτι πιο οργανωμένο για την διακίνηση των υλικών της εταιρείας του που μεγαλώνει, είτε είναι επενδυτής που θέλει να μπει στον κλάδο, είτε είναι επαγγελματίας που χρίζεται (μόνος του ή από άλλους) “logistician” και αναλαμβάνει κάποιο σχετικό πόστο ή έργο, είτε είναι σπουδαστής που στην αγωνία του να βρει δουλειά μαγεύεται από τη λέξη, κ.ο.κ. σημαντικό είναι εξ αρχής να είναι συνειδητοποιημένος τι ακριβώς θέλει να πετύχει, πόσο θέλει και πόσο μπορεί να προσπαθήσει και αν αυτό αρκεί. Πρέπει να έχει ένα πολύ συγκεκριμένο Όραμα και το Όραμά του να στέκει λογικά και οικονομικά. Διαφορετικά μπαίνει σε επικίνδυνα νερά, όπου θα τον προσεγγίσουν διάφοροι που θα του προμηθεύσουν άχρηστα σίδερα, μελέτες-ευχολόγια, υπερτιμημένες υπηρεσίες, τεχνογνωσία στα λόγια, αντιπαραγωγική εργασία, αυθαίρετες «γνώσεις», αδιέξοδες ευκαιρίες απασχόλησης, θα πελαγοδρομήσει και τελικά θα κάνει μια τρύπα στο νερό.
Η ενασχόληση με το άθλημα χρειάζεται πυξίδα: μια αρχική στέρεη και εφικτή ιδέα του τι ακριβώς πας να κάνεις, με βάση την οποία θα μπορείς να βάζεις τους πάσης λογής συνεργάτες και προμηθευτές σου στη βάσανο να αποδεικνύουν συνεχώς και επαρκώς ότι αυτά που προτείνουν οδηγούν ή πρόκειται να οδηγήσουν προς την επίτευξη του Στόχου σου.
2. Τα Γένη
Για τον ίδιο λόγο που είναι καθοριστικής σημασίας ένα συγκεκριμένο - περιεκτικό και ολιγόλογο – Όραμα και ο σχετικός Στόχος που το συνοδεύει, απαραίτητη είναι και η ύπαρξη συγκεκριμένων βασικών Ιδεών Υλοποίησής του που θα χρησιμεύουν ως σταθερές συντεταγμένες πλοήγησης ή – για να το πω καλύτερα - θα οριοθετούν τις ενέργειες που είναι δυνατόν να αναλάβεις κατά την υλοποίηση του Οράματος μέσα από το Χάος των διαφορετικών ιδεών, προσεγγίσεων, προτάσεων, λύσεων που μπορείς να βρεις μπροστά σου. Πιστεύω ότι η θεωρία των πολλών εναλλακτικών δρόμων προς την υλοποίηση του Οράματος μπορεί να φαίνεται βολική, καθησυχαστική αλλά δυστυχώς δεν ισχύει. Τελικά ένα συγκεκριμένο Όραμα υλοποιείται μόνον με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Το κόλπο είναι να τον βρεις και να έχεις και την ικανότητα να τον κάνεις πράξη. Και η αρχή της επιτυχίας είναι, με δεδομένο το φυσικό πρόβλημα ή το στόχο που έχεις θέσει, να επιλέξεις τους βέλτιστους άξονες υλοποίησης.
3. Νόησις
Συχνά έχω βρεθεί μπροστά στο φαινόμενο, άνθρωποι που κατέχουν αυτή τη σπάνια ποιότητα που απαιτείται για να υπάρχει καθαρότητα οράματος και τετράγωνη λογική - με άλλα λόγια δηλαδή, άνθρωποι που γνωρίζουν τι ακριβώς θέλουν να πετύχουν και ποιες είναι οι βασικές αρχές υλοποίησής  του – να «χάνονται στη μετάφραση». Να μην γνωρίζουν δηλαδή πώς οι ιδέες τους μεταφράζονται σε σωστούς υπολογισμούς αναγκών: είτε χώρων, είτε εξοπλισμού, είτε ανθρώπικου δυναμικού, είτε κόστους, είτε χρόνου ή οποιασδήποτε τέλος πάντων μετρήσιμης παραμέτρου μπορεί να καθορίζει ή να επηρεάζει ένα πρόβλημα logistics. Το θανάσιμο σφάλμα που μπορούν να κάνουν σε αυτό το επίπεδο είναι να αναθέσουν τη «μετάφραση» σε εμπειρικούς, «μάγκες», σιδηρουργούς, managers, «γκουρού» και πάσης φύσεως μάγους και οιωνοσκόπους. Εδώ έρχεται να δέσει η ανάγκη που επανειλημμένα κατά το παρελθόν έχω τονίσει σε κείμενα και ομιλίες μου να αναπτυχθεί επιτέλους μια σοβαρή επιστημονική υποδομή στο ανθρώπινο δυναμικό που ασχολείται με τα logistics με γνώσεις Εφαρμοσμένων Μαθηματικών, Μηχανικής και Οικονομικών προσαρμοσμένες σε προβλήματα Logistics Engineering. Η επιτυχής υλοποίηση των ιδεών απαιτεί την κατάλληλη συγκέντρωση πληροφορίας, τα απαραίτητα μαθηματικά, τις κατάλληλες παραδοχές και δεν γίνεται με το να δεις το Γαβριήλ στον ύπνο σου. Είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτό αυτό το θέμα και να μην προσποιούμαστε ότι δεν υπάρχει.
4. Γη & Ύδωρ
Ενώ στα τρία πρώτα Λήμματα του Επταλόγου μας απασχοληθήκαμε με τον αφηρημένο – αλλά καθοριστικό - κόσμο των Ιδεών, από εδώ και πέρα έχουμε να κάνουμε με πιο πεζά και απτά ζητήματα που ωστόσο παρουσιάζουν και αυτά παγίδες. Και ναι μεν, αν έχεις προσέξει τα τρία πρώτα Λήμματα δεν μπορείς να κάνεις τραγικά λάθη που θα σε οδηγήσουν σε αδιέξοδα, όμως και η συνέχεια έχει τη σημασία της γιατί μπορεί να επιμηκύνει στην κακή περίπτωση ή να συντομεύσει στην καλή το Χρόνο Υλοποίησης.
Πρώτο από όλα τα πρακτικά θέματα είναι πάντα η σωστή επιλογή Συστημάτων: κτηρίων, εξοπλισμού αποθήκης, μηχανογραφικών υποδομών, οχημάτων, συσκευασιών, handling units, κ.ο.κ. Πολύ συχνά κυκλώματα logistics δεν μπορούν ποτέ να αποσβέσουν το κόστος τους ή και απλά να λειτουργήσουν σωστά ως αποτέλεσμα επιλογής Συστημάτων με βάση υπερφίαλες / fantaisie προσεγγίσεις που είναι παντελώς ακατάλληλες για τη φύση ή τον όγκο του έργου που πρέπει να υποστηριχθεί. Προσεγγίσεις που υπαγορεύονται συνήθως από έναν τύπο marketing που παίζει με την έννοια της «καινοτομίας» και καταφέρνει να φουσκώσει τους προϋπολογισμούς επένδυσης. Υπάρχει βέβαια και η αντίστροφη λογική που επιδιώκει άμυαλα το «χαμηλότερο δυνατό κόστος», το οποίο βέβαια είναι ουτοπία και οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια τελικά στο υψηλότερο δυνατό κόστος. Τέλος υπάρχει και η θανάσιμη αμαρτία να μην ασχοληθεί κανείς με συνήθως παραγνωριζόμενα αλλά κεφαλαιώδη πράγματα, όπως λ.χ. η σωστή συσκευασία.
5. Νόμος
Το δεύτερο πρακτικό ζήτημα είναι η χωρο-χρονική γεωγραφία και τακτοποίηση των συστημάτων και των λειτουργιών. Το συγκεκριμένο θέμα μπορεί να σημαίνει τη γεωγραφική διασπορά των αποθηκών, την εσωτερική χωροταξία της αποθήκης, τη χωροθέτηση των κωδικών σε αυτήν, τους χρόνους εξυπηρέτησης των παραγγελιών, τα ωράρια λειτουργίας, τις βάρδιες, τον καθημερινό χρονοπρογραμματισμό των παραδόσεων παραγγελιών, τα πρότυπα δρομολόγια διανομής, το χρονικό βήμα ελέγχου των αποθεμάτων, τους κύκλους απογραφών, και πολλά άλλα ανάλογα – εξαρτάται από την κάθε περίπτωση – και είναι το ίδιο σημαντικό όπως και οι προηγούμενες επιλογές μας. Η θανάσιμη αμαρτία που υποβόσκει ως δυνατότητα εδώ είναι είτε να επιλέξεις το ΑΠΓΣ (αυτό που γίνεται συνήθως) χωρίς πολλή σκέψη, είτε να αγνοήσεις κάποια θέματα και να συνεχίσεις να εργάζεσαι με τον ίδιο προγραμματισμό που βρήκες από τους προκατόχους σου, είτε να μην τηρείς ή έστω να μην εξασφαλίζεις τη μικρότερη δυνατή απόκλιση από το καταστρωμένο και συμφωνημένο σχέδιο λειτουργίας. Φανταστείτε διαδρόμους αποθηκών γεμάτους από παλέτες που καθυστερούμε να παραλάβουμε ή μια αποθήκη που εκτελεί παραγγελίες ανά πάσα ώρα και στιγμή αυτές γίνουν γνωστές ενώ μπορεί να το αποφύγει, και άλλα παρόμοια για να καταλάβετε τι έχω τώρα στο μυαλό μου. Οι συγκεκριμένες επιλογές, ενέργειες ή παραλήψεις είναι γνωστό ότι πολλές φορές μπορεί να κάνουν όλη τη διαφορά...
6. Βιόσφαιρα
Μιλώντας για πρακτικά ζητήματα πολλές φορές περιοριζόμαστε στα προηγούμενα δύο, και περιμένουμε τα υπόλοιπα να ληθούν από μόνα τους, αν έχουμε τύχη, αν βοηθήσει ο καιρός, ο Θεός κ.λ.π. κ.λπ. Ο λόγος είναι ότι, όπως και να το κάνουμε, είναι βαρειά η καλογερική και η προσπάθεια που απαιτείται για να προβλέψεις όλα τα στραβά που μπορεί να συμβούν στην πράξη και να λάβεις από πριν τα μέτρα σου για να τα χειριστείς είναι μπόλικη. Η θανάσιμη αμαρτία μας εδώ είναι να καταρτίσουμε εταιρικές πολιτικές, διαδικασίες και μεθόδους εργασίας για το σύστημα logistics (γαλέρα) που κυβερνούμε που ισχύουν μόνον όταν όλα πάνε καλά, αφήνωντας τις άλλες περιπτώσεις στον αυτοσχεδιασμό, την εμπειρία και την έμπνευση της στιγμής - λες και η «εμπειρία» είναι ανά πάσα ώρα και στιγμή διαθέσιμη και λες και έχουμε συμβόλαιο με το διάολο κάθε φορά να πηγαίνει μόνο ένα πράγμα στραβά ώστε να μπορούμε να ασχοληθούμε μαζί του. Αν υπάρχει κάποιος στον πλανήτη που έκανε κάποια στιγμή την άσκηση να καταγράψει ή να σχεδιάσει διαδικασίες logistics με τρόπο ώστε να καλύψει όποια περίπτωση – κανονική ή στραβή – μπορεί να εμφανιστεί στην καθημερινότητα, θα με καταλάβει αν πω ότι πρόκειται για ένα είδος Λερναίας Ύδρας που πρέπει να πολεμήσει ο logistician. Και βέβαια το συγκεκριμένο τέρας, όπως θυμόμαστε από τη μυθολογία μας, δεν πολεμιέται από έναν άνθρωπο. Πράγμα που μας φέρνει στη δεύτερη θανάσιμη αμαρτία του Λήμματος Έξι, να μην χρησιμοποιούμε ή να μην «φτιάχνουμε» ανθρώπους που να συνιστούν μια καλά δεμένη και αποτελεσματική ομάδα logistics management. Η ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού σε επίπεδο management είναι καθοριστικής σημασίας, αλλά συνήθως αρκούμαστε να κάνουμε παράπονα για το εργατικό δυναμικό (αλλά για αυτό καλύτερα να ξαναδιαβάσετε παλιότερο άρθρο μου ταξικών και κοινωνιολογικών αναζητήσεων).
7. Νοημοσύνη
Από παλιά, όσοι τυχαίνει να παρακολουθούν τι γράφω, θα έχουν διαπιστώσει ότι θεωρώ καθοριστικής σημασίας τη μηχανογραφική υποστήριξη όλων των διαδικασιών logistics, είτε αφορούν σχεδιασμό και προγραμματισμό, είτε αφορούν καθημερινά operations. Το ζήτημα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε σε αυτό το επίπεδο είναι εν πολλοίς ανάλογο με αυτό που είδαμε πριν, δηλαδή το κατά πόσον τα μηχανογραφικά εργαλεία που χρησιμοποιούμε έχουν την απαραίτητη ανάλυση και λειτουργικότητα για να καλύψουν όλα τα πιθανά σενάρια που πρέπει ο χρήστης τους να αντιμετωπίσει, ώστε να εξασφαλίζεται η βάσει προγράμματος και προδιαγραφών λειτουργία του κυκλώματος logistics όταν ο manager είναι (πού αλλού;) σε meeting και χωρίς πολλές καθυστερήσεις και λαθροχειρίες στη βάση δεδομένων. Εδώ υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να ειπωθούν καθώς υπάρχει πια μεγάλη συσσώρευση αρνητικών εμπειριών από τα μηχανογραφικά εργαλεία που σήμερα είναι διαδεδομένα στην αγορά. Είναι πραγματικά θανάσιμη αμαρτία να υποβαθμίζουμε τη σημασία του ζητήματος, να χρησιμοποιούμε άκριτα ο,τιδήποτε μας προσφέρει έτοιμο η αγορά και να μη βάζουμε σοβαρές προδιαγραφές.

Epilogos
Για όσους δεν είναι και πολύ μέσα στα πράγματα και βρήκαν το κείμενο που προηγήθηκε εκφοβιστικό, μια μικρή υποσημείωση: Ο Αίσωπος έλεγε «Φαγέτω με λέων και μη αλώπηξ».

Γιάννης Ζώης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου