Χρονιά αλλαγών

ΟΚ, τώρα πια είναι όντως 2012. Θυμάστε πριν περίπου δύο χρόνια ένα άρθρο αυτής της στήλης με τίτλο: «2012 τώρα»; Σήμερα δεν είναι καλαμπούρι.

Βέβαια πολύ λίγα πράγματα πια ακούγονται έστω και λίγο αστεία. Τα μόνα αστεία που ακούμε τα λένε οι πολιτικοί και οι συνεργάτες τους «τεχνοκράτες» και «σοφοί», εδώ και στην άλλη Ευρώπη, αν και κάποια στόματα σιγά-σιγά ανοίγουν και αρχίζουν να ξεφεύγουν οι σκληρές και αναπόφευκτες αλήθειες για το τι έγινε τα τελευταία 2-3 χρόνια και για το τι έρχεται ως συνέπεια. Αυτό που θα αργήσουμε πάντως να ακούσουμε είναι το «γιατί» έγινε ό,τι έγινε, επειδή μάλλον δεν πολυσυμφέρει τη σοβαροφανή αλλά ουσιαστικά ασύνδετη με την κοινωνία και την πραγματική οικονομία φαρσοκωμωδία που διαφημίζει ότι κυβερνά τη χώρα.

Αστείο είναι για παράδειγμα ότι ο ελάχιστος μισθός στον ιδιωτικό τομέα φταίει για την έλλειψη ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και όχι λ.χ. η εγκατάλειψη της παραγωγικής διαδικασίας και της εξαγωγικής προσπάθειας τα τελευταία 30 χρόνια με δέλεαρ ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, ή η εξοντωτική φορολογία προς την πραγματικά παραγωγική, καθ’όλα νόμιμη, μη κρατικοδίαιτη και ελληνικών συμφερόντων μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, ή το υψηλό ασφαλιστικό κόστος χωρίς ανταποδοτικότητα για τους πραγματικούς εργαζόμενους σε αυτή τη χώρα όταν οι πόροι των ταμείων διασπαθίζονται από την κρατική κακοδιαχείριση και καταλήγουν να πληρώνουν μεταξύ άλλων μεγάλες συντάξεις πρόωρα συνταξιοδοτούμενων δημοσίων υπαλλήλων. Δίπλα σε αυτά θα μπορούσε να γράψει κανείς βιβλία επί βιβλίων για τις αιτίες της καταστροφής της ελληνικής οικονομίας από τότε που για να εξασφαλιστεί η «δυτική» πορεία της χώρας ενταχθήκαμε στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, λες και χρειαζόταν να επιβεβαιωθεί ότι «ανήκομεν εις την Δύσιν». Δεν βρέθηκε κανένας χριστιανός – βλέπετε – στην εποχή της παράνοιας του ψυχρού πολέμου να κάνει την ψύχραιμη παρατήρηση ότι η Ελλάδα, ανεξαρτήτως εγχώριων πολιτικών εξελίξεων, δεν θα μπορούσε παρά να ανήκει στη Δύση λόγω κουλτούρας και νοοτροπίας του λαού μας, ή όπως θα έλεγαν κάποιοι σοφότεροι από εμάς ότι η Ελλάδα είναι και πάντα υπήρξε ο ορισμός της «δύσης». Πληρώνουμε έτσι την υστερία όσων ξένων μας έβλεπαν πάντα με καχυποψία και παράλληλα την ανικανότητα, μικρότητα ή αδιαφορία των ντόπιων ιθυνόντων που δεν έφερναν και δεν φέρνουν καμμία αντίρρηση σε ο,τιδήποτε παρανοϊκό τους ζητάνε.

Αστείο είναι επίσης να παρακολουθούμε το χρεοκοπημένο Ελληνικό Δημόσιο να έχει αρχίσει τώρα μόλις τελευταία να ψιλοπροσαρμόζει ουσιαστικά τις αμοιβές των υπεράριθμων υπαλλήλων του στην πραγματικότητα της δικής του χρεοκοπίας, έχοντας όμως πριν επιβάλει με ανεδαφικές πολιτικές επί δύο χρόνια τη χρεοκοποπία μεγάλου μέρους του ιδιωτικού τομέα και ιδιαίτερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που ως γνωστόν είναι η αγελάδα που αρμέγεται τόσα χρόνια για να συντηρείται και να διαιωνίζεται ένα σύστημα εξουσίας εντελώς αναντίστοιχο με τα συμφέροντα και τις ανάγκες της ελληνικής παραγωγής. Επίσης αστείο είναι να λέγεται ότι πρέπει να ακουλουθηθούν αυστηρά οι λεγόμενες «μνημονιακές» πολιτικές για ακόμα μια δεκαετία με την ελπίδα – όχι πολύ βάσιμη, σημειώνω – ότι το σύστημα εξουσίας θα έχει έτσι το χρόνο να βρει το σενάριο της επιβίωσής του. Όμως οι Έλληνες παραγωγοί και εργαζόμενοι – και με τον όρο αυτό εννοώ και τους επιχειρηματίες, αν όχι κυρίως αυτούς, για να πάψει επιτέλους το καλαμπούρι της παλαιο-αριστερής ιδεοληψίας που έχει υιοθετηθεί και από το σύστημα εξουσίας – δεν ενδιαφέρονται για την επιβίωση ενός συστήματος που έχει εδώ και καιρό αποστασιοποιηθεί από τα πραγματικά συμφέροντα της χώρας. Είναι φανερό ότι οι παραγωγικές δυνάμεις της χώρας έχουν συμφέρον από μια πολύ γρήγορη ανάκαμψη της οικονομίας και φοβάμαι ότι τώρα πια αυτή μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τολμηρές στρατηγικές επιλογές που θα αμφισβητήσουν εθνικά taboo των τελευταίων δεκαετιών.

Δεν μπορεί κανείς βέβαια να είναι και πολύ συγκεκριμένος στην παρούσα φάση, γιατί θα πέσουν όλοι να τον φάνε. Αλλά λ.χ. γιατί η πρώτη μας σκοτούρα να είναι η παραμονή στην ΕΕ, όταν αυτή τη στιγμή είναι ασαφές το μέλλον της ή τέλος πάντων η μελλοντική της μορφή; Και ας πάψουμε να τρομοκρατούμε τέλος πάντων τους ανθρώπους ότι η πιθανότητα αλλαγής νομίσματος ισοδυναμεί με το τέλος του κόσμου και τη Δευτέρα Παρουσία. Το μόνο τέλος που πιθανότατα θα επιφέρει είναι αυτό του σημερινού κομματικού συστήματος, γιατί σαφέστατα οι καταστάσεις που θα προκύψουν σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα χρειαστούν πολύ σοβαρότερους διαχειριστές καθώς μια τέτοια - αναγκαστική ή εκούσια - στροφή θα απαιτούσε αποφασιστικότητα, ισχυρά εξωτερικά ερίσματα («δυτικά», μην πάει αλλού το μυαλό σας) και ταχύρρυθμη και αποτελεσματική προετοιμασία. Πράγματα δηλαδή εντελώς έξω από τις δυνατότητες των τώρα κυβερνώντων.

Με τα προηγούμενα δεν υπαινίσσομαι ότι σώνει και καλά οι λύσεις για το εθνικό μας πρόβλημα θα είναι μονοσήμαντα δραματικές, αλλά τα ακριβώς αντίθετα. Ότι δηλαδή δεν υπάρχουν οι πολυδιαφημισμένες αυταπόδεικτες αλήθειες ούτε τα ανάλογα ακλόνητα δόγματα και μονόδρομοι. Το μόνο που μου φαίνεται σίγουρο είναι ότι το κόστος της κακοδιαχείρισης της χώρας είναι πλέον αβάστακτο. Αυτό άλλωστε μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό και στο χώρο μας, το χώρο του management, όπου είναι γνωστό ότι η προβληματική ή ανεπαρκής διοίκηση οδηγεί την όποια επιχείρηση στο γκρεμό, ό,τι πόροι κι αν αναλωθούν και όσο χρόνο και αν της δώσεις. Το κακό management ήταν πάντα ο πιο ύπουλος και επικίνδυνος παραγωγός κόστους.

Το 2012 είναι εδώ. Ο κόμπος έχει φτάσει πια στο χτένι. Έρχονται αλλαγές, είτε με το καλό είτε με το στανιό. Ας αποφύγουμε πάντως το δεύτερο (δηλαδή το χάος) και ας είμαστε αισιόδοξοι.

Γιάννης Ζώης / Γενάρης 2012