Όλοι γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα είναι η πατρίδα μεταξύ πολλών άλλων (περίπου όλων των άλλων) και της μεσογειακής διατροφής. Όμως γενικά ως λαός εμείς οι Έλληνες δεν ανεχόμαστε τη μονοτονία και ανά τους αιώνας όλο και κάτι βρίσκουμε για να τη σπάει. Βέβαια ορισμένες φορές το πετυχαίνουμε αυτό όχι πράττοντας κάτι αλλά με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο, όντες δηλαδή χαλαροί και αναθέτοντες άπαντα εις το έλεος του Κυρίου ή της Αθηνάς (με βάση το «συν Αθηνά...»). Έτσι λοιπόν μας προέκυψε πριν ολίγους μήνας και το ηλιέλαιο μετά ορυκτελαίου, το οποίο δεν αρκεστήκαμε κατά τα φαινόμενα απλώς να δοκιμάσουμε για τη γεύση όπως αρκετοί συνευρωπαίοι αλλά του δώσαμε και κατάλαβε. Πιθανόν το συλλείτουργο του Πατριάρχου μετά του Αλεξίου Μόσχας προσφάτως στην Ουκρανία να επιλύσει το πρόβλημα οριστικώς τη βοηθεία του ισαποστόλου Αγίου Βλαδιμήρου και του Κυρίου αυτοπροσώπως εν τη ρίζα μάλιστα του Κακού, στη χώρα δηλαδή που παρήχθει το τρισκατάρατο αυτό προϊόν και όλα θα ξαναπάρουν το δρόμο τους αυτομάτως γιατί κατά βάθος ο Θεός πρέπει να αγαπάει την Ελλάδα (σπάει πλάκα μαζί μας). Θα με ρωτήσετε τώρα πώς μου ήρθε να γράψω για αυτό το θέμα και γιατί αυτό μπορεί να σχετίζεται με τα logistics που σε γενικές γραμμές είναι το αντικείμενο του περιοδικού που μας φιλοξενεί;
Η συγκεκριμένη ιστορία είναι απλά μια από τις καθημερινές ιστορίες απόλυτου μπάχαλου που επικρατεί στη χώρα, όχι απαραίτητα για το «υπερκέρδος του αδίστακτου κεφαλαίου» που θα έλεγαν μερικοί συνωμοσιολόγοι αλλά γιατί όλοι – μα όλοι – σε αυτόν τον τόπο είτε βρίσκονται σε αφασία και δεν ενδιαφέρονται για τίποτα σοβαρό, είτε ενδιαφέρονται αλλά δεν γνωρίζουν τι να πρωτοκάνουν ή είναι απλά ανίκανοι να κάνουν κάτι. Όμως αυτή η ιστορία έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί καταδεικνύει ευδιάκριτα την τεράστια υστέρηση της χώρας, του κράτους και των επιχειρήσεων, σε θέματα οργάνωσης της εφοδιαστικής αλυσίδας κατά τρόπο διαφανή και ελέγξιμο. Όταν στις υπόλοιπες χώρες οι μολυσμένες παρτίδες του προϊόντος ανακλήθηκαν από την αγορά εντός λίγων ημερών, εδώ δεν έγινε τίποτα. Για την ακρίβεια οι αρμόδιοι κουκούλωναν το θέμα για μήνες επειδή δεν ήξεραν πώς να το αντιμετωπίσουν και στο τέλος, όταν τα άλλα θέματα στα δελτία ειδήσεων τελείωσαν και έπαιξε αυτό, κάποιοι Ρομπέν των κατά τόπους αρχών άρχισαν να κάνουν κινήσεις εντυπωσιασμού δεσμεύοντας ποσότητες προϊόντος ανεξαρτήτως παρτίδας για να σώσουν τους πολίτες από τη βαρυστομαχιά.
Προσπάθησα λοιπόν να δω αν τουλάχιστον υπάρχει κάποια θεσμική θωράκιση της χώρας από ανάλογα φαινόμενα και ανάτρεξα εις τα γραφάς. Ιδού λοιπόν τι βρήκα:
α) Ο «Οδηγός Υγιεινής Νο.7 για τις επιχειρήσεις τυποποίησης και εξευγενισμού ελαιολάδου και πυρηνελαίου» του ΕΦΕΤ μεταξύ πολλών άλλων αναφέρει: «Όταν μεταφορικά οχήματα ή/και περιέκτες έχουν χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά προϊόντων εκτός τροφίμων ή για τη μεταφορά διαφορετικών ειδών τροφίμων, πρέπει να γίνεται αποτελεσματικός καθαρισμός μεταξύ των φορτώσεων ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος μόλυνσης. Σε περίπτωση μεταφοράς ελαίων από πλοία, εφαρμόζονται οι προδιαγραφές του FOSFA INTERNATIONAL (FOSFA Qualifications and Operational Procedures for Ships Engaged in the Carriage of Oils and Fats in Bulk for Edible and Oleochemical use, January 2002).» Αλλού το ίδιο εγχειρίδιο δίνει προδιαγραφές για εφαρμογή σχετικών συστημάτων HACCP:
Κάτω από το Σημείο Ελέγχου «Μεταφορά πρώτων και βοηθητικών υλών και υλικών συσκευασίας» επισημαίνει ως Κίνδυνο την «επιμόλυνση με επικίνδυνες χημικές ουσίες», προτείνει ως Προληπτικά Μέτρα Ελέγχου «(α) χρήση μεταφορικών μέσων αποκλειστικά για τρόφιμα, (β) διαχωρισμό χώρων/εγκαταστάσεων και επισήμανση για χύδην υλικά, (γ) καθαρισμό μεταφορικών μέσων» και προσδιορίζει για Παρακολούθηση «(α) καταγραφή προηγούμενων φορτίων», (β) παραστατικά έγγραφα καθαρισμού, (γ) επιθεώρηση εφαρμογής».
β) Η κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης με αριθμό 487 του 2000 με θέμα «Υγιεινή τροφίμων σε συμμόρφωση προς την οδηγία 93/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου» (ΦΕΚ 1219/4-8-2000) στο κεφάλαιο του Παραρτήματος «IV – Μεταφορά» αναφέρει: «Τα χύδην τρόφιμα σε υγρή κατάσταση, σε κόκκους ή σκόνη πρέπει να μεταφέρονται σε βυτία ή/και περιέκτες/δεξαμενές που χρησιμοποιούνται μόνον για τη μεταφορά τροφίμων. Στους περιέκτες πρέπει να αναγράφεται καθαρά, ευανάγνωστα και ανεξίτηλα, σε μία ή περισσότερες κοινοτικές γλώσσες, ότι χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά τροφίμων ή να υπάρχει η ένδειξη «μόνον για τρόφιμα».» Kαι αλλού αναφέρει: «Όταν τα μεταφορικά οχήματα ή/και οι περιέκτες χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά άλλων προϊόντων και όχι τροφίμων, ή για τη μεταφορά διαφορετικών ειδών τροφίμων, πρέπει τα προϊόντα, όπου απαιτείται, να διατηρούνται χωριστά για να προφυλάσσονται από τυχόν μόλυνση».
γ) Ο Κανονισμός (ΕΚ) με αριθμό 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 28ης Ιανουαρίου 2002 «για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Aρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφάλειας των τροφίμων» προβλέπει μεταξύ άλλων ότι «είναι ανάγκη να καθιερωθεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα ανιχνευσιμότητας εντός των επιχειρήσεων τροφίμων και ζωοτροφών ώστε να μπορούν να πραγματοποιούνται αποσύρσεις προϊόντων, ακριβείς και με συγκεκριμένο στόχο, ή να δίνονται ακριβείς και στοχοθετημένες πληροφορίες στους καταναλωτές ή το ελεγκτικό προσωπικό, αποφεύγοντας έτσι την πιθανότητα δημιουργίας άσκοπων γενικότερων δυσλειτουργιών στην περίπτωση εμφάνισης προβλημάτων σχετικών με την ασφάλεια των τροφίμων». Επίσης κάτω από το κεφάλαιο «Ανιχνευσιμότητα» προβλέπονται τα εξής: «Οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων τροφίμων και ζωοτροφών είναι σε θέση να γνωρίζουν κάθε πρόσωπο από το οποίο έχουν προμηθευτεί ένα τρόφιμο, μια ζωοτροφή, ένα ζώο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή τροφίμων ή οποιαδήποτε άλλη ουσία που προορίζεται για ενσωμάτωση σε ένα τρόφιμο ή σε μία ζωοτροφή ή αναμένεται ότι θα ενσωματωθεί σε αυτά. Για το σκοπό αυτό οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων εγκαθιδρύουν συστήματα και διαδικασίες που καθιστούν τις πληροφορίες αυτές διαθέσιμες στις αρμόδιες αρχές, εάν αυτές το ζητήσουν».
Θα πει κανείς ότι βάσει των γραφών όλα βαίνουν καλώς. Στην πράξη όμως όλα αυτά θυμίζουν μελέτες – ευχολόγια παλαιότερων συμβούλων. Γιατί πού υποδεικνύεται πώς όλα αυτά τα ωραία που προβλέπονται θα εφαρμοστούν στην πράξη; Με ποιες προδιαγραφές υλοποίησης και με ποιους μηχανισμούς ελέγχου; Αλλά βέβαια όλα αυτά τα όμορφα κείμενα υπάρχουν για να υπάρχουν, μπας και χρειαστούν καμιά φορά για να λέμε ότι τα έχουμε προβλέψει όλα. Κι αν βέβαια κάποια στιγμή μας κάνουν τη ζωή δύσκολη απλώς με το να είναι γραμμένα κάπου, γράφουμε και καμιά βολική διευκρινισούλα. Θα μου επιτρέψετε όμως να επισημάνω ότι αυτή η ιστορία δεν μπορεί να τραβήξει πάρα πολύ. Οι καταναλωτές δεν θα βρίσκονται πάντα στη γενικώς χαζοχαρούμενη κατάσταση που σήμερα τους χαρακτηρίζει, οι επιχειρήσεις στην τελική πολύ λίγα κερδίζουν από την έλλειψη ελέγχου αν σκεφτούν σε τι κινδύνους μπαίνουν οι ίδιες αν δεν καταφέρουν να προσπεράσουν αναίμακτα κάποια από τις ανάλογες «κρίσεις» (καραδοκεί ενίοτε και ο ανταγωνισμός) και η δημόσια υγεία δεν είναι αστεία υπόθεση αν σκεφτεί κανείς τους προϋπολογισμούς δαπανών υγείας του κράτους και των ασφαλιστικών φορέων αν μη τι άλλο.
Τη λύση βέβαια του προβλήματος δεν φιλοδοξώ να αναπτύξω στο παρόν άρθρο. Δεν υπάρχει χώρος και βέβαια δεν μου φτάνει και ο χρόνος. Αρκεί μου φαίνεται για άλλη μια φορά να δείξουμε την κατεύθυνση προς τους ιθύνοντες: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ LOGISTICS. Από κει και πέρα ίσως αρχίσουν να σκέφτονται θέματα που γενικώς εκκρεμούν και γω δεν ξέρω από πότε: εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας των μεταφορών, δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών ελέγχου των μεταφορών από το κράτος, οικονομική ενίσχυση των επιχειρήσεων για ανάπτυξη και εφαρμογή συστημάτων με βάση τις νέες τεχνολογίες για την υποστήριξη των διαδικασιών logistics σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, δημιουργία αποτελεσματικότερων προδιαγραφών για τη σήμανση των φορτίων, τη διάχυση και διαχείριση της πληροφορίας για τη διακίνησή τους ώστε να υπάρχει δυνατότητα ιχνηλασιμότητας στη μεταποίηση και στο ράφι του super market, κ.λ.π. Θα κοστίσει πολύ λιγότερο από την επιδότηση χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων αποθηκών που φυτρώνουν συνέχεια χωρίς σοβαρά business plans στην Αττικοβοιωτία και αλλαχού.
Με την ευκαιρία, εσείς το τελευταίο διάστημα δεν παρατηρήσατε ότι οι τηγανητές πατάτες ήταν λίγο πιο τραγανές απ’ ό,τι συνήθως;
Γιάννης Ζώης, Απρίλιος 2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου